Alerji nedir?
Vücudumuzu mikroorganizmalara karşı koruyan bağışıklık sistemi bazı genetik faktörler ve çevresel etkileşimlere bağlı olarak zararsız birtakım maddelere karşı da reaksiyon verebilir. Buna aşırı duyarlılık reaksiyonu yani alerji denir. Alerjiye neden olan maddelere de alerjen adı verilir. Kişilerin alerjenlere karşı IgE tipinde antikor oluşturma yeteneğine atopi, bu yapıdaki kişilere de atopik bünyeli kişi denir.
Alerjenler nelerdir?
Aeroalerjenler:
Çevremizde milyarlarca alerjen bulunur. Bunların dış ortamda bulunan başlıcaları polenler ve küf mantarı sporlarıdır. Polenler bitkilerin üremesinde rol oynayan erkek gametlerdir. Ağaç, ot, yabani ot polenleri gibi çeşitleri vardır.Ev ortamında bulunanlar ise ev tozu akarları da dediğimiz mite’lar, küf mantarları, hamam böceği alerjenleri, lateks, kedi, köpek ve kuş gibi evcil hayvanlara bağlı alerjenlerdir. Bu alerjenler hava yoluyla yani inhalasyon yoluyla vücuda giriş yaptıklarından aeroalerjen olarak da adlandırılırlar. Bu tip alerjenler giriş yollarına da bağlı olarak alerjik rinit dediğimiz saman nezlesine ve alerjik astıma yol açarlar.
Oral yol ile alınan alerjenler:
Bitkisel ve hayvansal gıdalardaki proteinsel yapılarda oral yani ağız yoluyla alınır ve ürtiker(kurdeşen) ve angioödeme ( dil,dudak, göz kapakları, yüz, el ve ayaklarda şişlik) ve hipotansiyon, diyare, kramp şeklinde karın ağrıları ve şoka kadar varan anafilaksi gibi tablolara yol açabilirler. Ayrıca polen alerjik kişilerde bitkisel gıdalarla ağızda dilde karıncalanma, yanma, uyuşma ve ödemle seyredebilen oral alerji sendromu (OAS) da görülebilir. OAS’nun en iyi bilineni birch (huş ağacı) poleni ile elma arsında görülen çapraz reaktivitedir. Yer fıstığı, soya, fındık, süt, yumurta,tahıllar, kabuklu deniz ürünleri, balıklar, midye, karides belli başlı gıda alerjenleridir. Oral yolla alınan ilaçlar da bu gruptadır.
Parenteral yolla vücuda giren alerjenler:
Parenteral yolla vücuda giriş yapan ilaçlar, serumlar, kan transfüzyon ürünleri ve hymenoptera (arı) sokmalarına bağlı arı venomları da ürtiker anjioödem ve anaflaksiye neden olurlar.
Deri yoluyla alınan alerjenler:
Aeroalerjenler yani polenler ve ev tozu akarları nadir de olsa ürtiker (kurdeşen) nedeni olabilirler.